Context
In 2014 werden initiatieven opgestart ter versterking van de socioprofessionele re-integratie van arbeidsongeschikte werknemers uit de openbare en privésector. De focus lag daarbij vooral op de resterende capaciteiten van de betrokken werknemers. De initiatieven werden geformaliseerd in twee koninklijke besluiten en een wet, die niet altijd van toepassing zijn op de statutaire personeelsleden:
- re-integratieprocedure, opgenomen in hoofdstuk VI Werkhervatting voor arbeidsongeschikte werknemers van titel 4 van boek I van de codex over het welzijn op het werk (van toepassing op de contractuele en statutaire personeelsleden)
- uitbreiding van de bevoegdheden van de adviserend arts van het ziekenfonds, zodat hij na een inschatting een arbeidsongeschikte werknemer kan doorverwijzen naar de arbeidsarts (enkel van toepassing op de contractuele personeelsleden)
- wijziging van diverse bepalingen inzake arbeidsrecht in het kader van arbeidsongeschiktheid (enkel van toepassing op contractuele personeelsleden)
Het regelgevend kader rond re-integratie voor statutaire personeelsleden moest dus nog worden versterkt om de wisselwerking tussen het re-integratietraject en de verschillende aspecten van het personeelsstatuut te verbeteren.
Wettelijk kader
Het koninklijk besluit van 21 augustus 2022 tot wijziging van het koninklijk besluit van 19 november 1998 betreffende de verloven en afwezigheden toegestaan aan de personeelsleden van de rijksbesturen en meer bepaald betreffende de re-integratie bij ziekte of ongeval en de tewerkstelling van personen met een handicap (BS 1 september 2022) voorziet onder andere:
- een uitgebreidere en activerende rol voor de artsen van het Bestuur Medische Expertise (Medex)
- een uitbreiding van de mogelijkheden tot deeltijdse hervatting van het werk en tot toegang tot het re-integratiestelsel voor personen met een handicap
- de mogelijkheid dat tijdens een periode van afwezigheid wegens ziekte een opleiding of begeleiding naar werk kan worden gevolgd en dat zowel bij interne als externe actoren
- de verbetering van de processen met betrekking tot redelijke aanpassingen
Rol van de artsen van Medex
De arts van Medex heeft nu dezelfde bevoegdheid als een adviserend arts van het ziekenfonds: het verwijzen van een statutair personeelslid naar de arbeidsarts wanneer hij daar zijn toestemming toe geeft en na een medische inschatting. Een re-integratietraject kan worden opgestart door het statutair personeelslid zelf, de arts van Medex en de werkgever.
Taakverdeling tussen de verschillende artsen - Behandelend arts: bepaalt of het statutair personeelslid verhinderd is zijn functie uit te oefenen wegens ziekte of ongeval
- Controlearts: controleert in opdracht van een werkgever de arbeidsongeschiktheid wegens ziekte of ongeval van het statutair personeelslid op medische gronden
- Arts-scheidsrechter: wordt ingeschakeld als de controlearts en de behandelend arts het niet eens zijn over de arbeidsongeschiktheid. Hij kan ook worden aangezocht om een geschil te beslechten rond een aanvraag voor verminderde prestaties wegens medische redenen voor een statutair personeelslid.
- Arts van Medex: kan worden beschouwd als de evenknie van de adviserend arts. Hij is bevoegd voor medische evaluaties in het kader van o.a. arbeidsongevallen, beroepsziekten en verminderde prestaties wegens medische redenen
- Artsen die zetelen in de pensioencommissie (Medex): spreken zich uit over de medische geschiktheid van een statutair personeelslid
- Preventieadviseur-arbeidsarts (o.a. artsen van Empreva): verzekert het gezondheidstoezicht op alle personeelsleden (voorafgaande gezondheidsbeoordeling, periodieke gezondheidsbeoordeling, onderzoek bij werkhervatting, spontane raadpleging, voortgezet gezondheidstoezicht en gezondheidsbeoordeling van een definitief arbeidsongeschikte werknemer met het oog op zijn re-integratie en op het voorstellen van redelijke aanpassingen)
Bron: KB van 21 augustus 2022 |
Toegelaten activiteiten
Statutaire personeelsleden kunnen tijdens hun afwezigheid wegens ziekte opleidingsactiviteiten en activiteiten in het kader van terug-naar-werkbegeleiding volgen (bv. om zich voor te bereiden op een transitie naar een andere functie en werkgever).
Redelijke aanpassingen
Het KB vestigt de aandacht op de verplichtingen van de publieke werkgevers om redelijke aanpassingen te voorzien. Dat kan zowel individuele als collectieve aanpassingen inhouden en zowel van immateriële als materiële aard zijn. Voorbeelden van mogelijke aanpassingen zijn terug te vinden in tabel 1.
Tabel Voorbeelden van mogelijke aanpassingen
| Materiële individuele aanpassingen |
| aanpassing van de werkplaats | aanpassing van telefoon, scherm, stoel, toetsenbord, muis |
| symbolen | gebruik van eenvoudige symbolen voor mensen met een mentale beperking |
| bijkomende of aangepaste persoonlijke beschermingsmiddelen | beeldschermbril, aanpassing van veiligheidsschoeisel, helm, werkkledij |
| tools | (tijdelijke) hulpmiddelen die het werken mogelijk maken of alternatieve werkmiddelen (tools, uitrusting, machines) |
| Immateriële individuele aanpassingen |
| telewerk | extra dagen telewerk en/of satellietwerk |
| aanpassing van het werkrooster | aanpassing van werkrooster, extra (medische) pauzes, verminderde prestaties wegens medische redenen |
| reorganisatie | (tijdelijk) plaatsen binnen nieuwe functie (tijdelijke mutatie, tijdelijk lichter werk of terbeschikkingstelling), herschikken van taken |
| begeleiding van een blind persoon | aanwezigheid van een blindengeleidehond op de werkvloer |
| vertaling in gebarentaal | |
| opleiding in alternatieve werkmethoden | |
| Materiële collectieve aanpassingen |
| aanpassingen van de werkplaats | omgevingsfactoren (licht, klimaat), zitgelegenheid bij staand beroep of omgekeerd, bureaufietsen, aangepaste bureaus (die kunnen versteld worden in de hoogte) |
| architecturale aanpassingen | toegankelijkheid voor rolstoelgebruikers, aangepast toilet, plaatsen van een lift, materialen waarvoor men allergie heeft (plaatselijk) verwijderen/vervangen |
| rustplaats inrichten/voorzien | |
| Immateriële collectieve aanpassingen |
| telewerk | telewerk en/of satellietwerk |
| toelichtingen | toelichtingen in vereenvoudigd taalgebruik |
| ... | |
