Wettelijk kader
Gedelegeerde Verordening (EU) 2023/707 van de Commissie van 19 december 2022 tot wijziging van Verordening (EG) nr. 1272/2008 wat betreft gevarenklassen en criteria voor de indeling, etikettering en verpakking van stoffen en mengsels (PB 31 maart 2023) wijzigt bijlagen I, II, III en VI van de CLP verordening. Deze bijlagen bevatten de criteria voor de indeling van gevaarlijke stoffen en bijhorende regels voor de etikettering en verpakking, o.m. welke H- en P-zinnen vermeld moeten worden.
Vier nieuwe gevarenklassen
De indelingscriteria voor gevaarlijke stoffen en mengsels zijn vastgelegd op basis van de CLP-gevarenklassen, opgedeeld in drie grote groepen (fysische gevaren, gezondheidsgevaren en gevaarlijk voor het milieu). Gedelegeerde verordening 2023/707/EU voegt vier nieuwe klassen toe aan de bestaande gevarenklassen, m.n voor hormoonverstoorders, voor stoffen met persistente, bioaccumulerende en toxische (PBT) of zeer persistente, zeer bioaccumulerende eigenschappen (zPzB) en voor stoffen met persistente, mobiele en toxische (PMT) of zeer persistente, zeer mobiele eigenschappen (zPzM) (zie kader).
Kader – CLP Gevarenklassen
Fysische gevaren
1. Ontplofbare stoffen
2. Ontvlambare gassen (waaronder chemisch instabiele gassen)
3. Aerosolen
4. Oxiderende gassen
5. Gassen onder druk
6. Ontvlambare vloeistoffen
7. Ontvlambare vaste stoffen
8. Zelfontledende stoffen en mengsels
9. Pyrofore vloeistoffen
10. Pyrofore vaste stoffen
11. Voor zelfverhitting vatbare stoffen en mengsels
12. Stoffen en mengsels die in contact met water ontvlambare gassen ontwikkelen
13. Oxiderende vloeistoffen
14. Oxiderende vaste stoffen
15. Organische peroxiden
16. Bijtend voor metalen
17. Ongevoelig gemaakte ontplofbare stoffen
Gezondheidsgevaren
1. Acute toxiciteit
2. Huidcorrosie/-irritatie
3. Ernstig oogletsel/oogirritatie
4. Sensibilisatie van de luchtwegen of van de huid
5. Mutageniteit in geslachtscellen
6. Kankerverwekkendheid
7. Voortplantingstoxiciteit
8. Specifieke doelorgaantoxiciteit bij eenmalige blootstelling
9. Specifieke doelorgaantoxiciteit bij herhaalde blootstelling
10. Aspiratiegevaar
11. Hormoonontregeling met gevolgen voor de menselijke gezondheid
Milieugevaren
1. Gevaar voor het aquatisch milieu
2. Hormoonontregeling met gevolgen voor het milieu
3. Persistente, bioaccumulerende en toxische of zeer persistente, zeer bioaccumulerende eigenschappen
4. Persistente, mobiele en toxische of zeer persistente, zeer mobiele eigenschappen |
Hormoonverstoorders
Stoffen en mengsels met hormoonontregelende eigenschappen kunnen leiden tot gezondheidsaandoeningen zoals geboorteafwijkingen, voortplantingsstoornissen of ontwikkelingsstoornissen. Ook sommige kankers, diabetes en obesitas worden in verband gebracht met hormoonverstoorders. Niet alleen de mens loopt een risico. Ook voor dierenpopulaties kunnen hormoonverstoorders schadelijk zijn. Daarom zijn er twee nieuwe CLP-klassen voor hormoonverstoorders: één in de groep van gezondheidsgevaren en één in de groep van milieugevaren. Voor beide klassen zijn ook nieuwe gevarenzinnen uitgewerkt (zie tabel). In dit geval gaat het om EUH-zinnen aangezien het gevarenzinnen zijn die specifiek zijn voor Europa en niet in het GHS (Global Harmonised system) voorkomen. Voor de hormoonverstoorders is (nu) geen specifiek pictogram vastgelegd in CLP. De reden hiervoor is dat de Commissie geen bestaand pictogram wou gebruiken om het specifieke gevaar van hormoonverstoorders aan te duiden en dat er in GHS momenteel geen pictogram voorhanden is. Dat wil niet zeggen dat op het etiket van hormoonverstoorders geen pictogram zal staan. Een groot deel van de hormoonverstoorders is reeds ingedeeld als CMR (kankerverwekkend, mutageen of reprotoxisch) en draagt op basis van die indeling reeds het etiket van langetermijn gezondheidsgevaarlijk.
PBT-, zPzB-, PMT- en zPzM-stoffen
De letterwoorden van deze stoffen wijzen op hun gevaarlijke eigenschappen. Het gaat over (zeer) persistente, bioaccumulerende en toxische stoffen en over (zeer) persistente, mobiele en toxische stoffen. Beide groepen worden als zeer zorgwekkend voor het milieu beschouwd. Ook voor deze klassen zijn nieuwe gevarenzinnen (EUH) vastgelegd (zie tabel).
Tabel Gevarenklassen toegevoegd door gedelegeerde verordening 2023/707/EU
| Gevarenklasse | Categorie | Gevarenzin | Signaalwoord |
|---|
| Hormoonontregeling met gevolgen voor de menselijke gezondheid | Categorie 1 | EUH380: Kan hormoonontregeling bij de mens veroorzaken | Gevaar |
| Categorie 2 | EUH381: Wordt ervan verdacht hormoonontregeling bij de mens te veroorzaken | Waarschuwing |
| Hormoonontregeling met gevolgen voor het milieu | Categorie 1 | EUH430: Kan hormoonontregeling in het milieu veroorzaken | Gevaar |
| Categorie 2 | EUH431: Wordt ervan verdacht hormoonontregeling in het milieu te veroorzaken | Waarschuwing |
| Persistente, bioaccumulerende en toxische of zeer persistente, zeer bioaccumulerende eigenschappen | PBT | EUH440: Accumulatie in het milieu en levende organismen, met inbegrip van mensen | Gevaar |
| zPzB | EUH441: Sterke accumulatie in het milieu en levende organismen, met inbegrip van mensen | Gevaar |
| Persistente, mobiele en toxische of zeer persistente, zeer mobiele eigenschappen | PMT | EUH450: Kan langdurige en diffuse verontreiniging van watervoorraden veroorzaken | Gevaar |
| zPzM | EUH451: Kan langdurige en diffuse verontreiniging van watervoorraden veroorzaken | Gevaar |
Overgangsperiode
