Verdeling van jodiumtabletten: taak van de werkgever?

Het nucleair noodplan zoals vastgelegd in 2018 (KB van 1 maart 2018 tot vaststelling van het nucleair en radiologisch noodplan voor het Belgisch grondgebied, BS van 6 maart 2018) maakt een onderscheid tussen:

- noodplanningszone: zone waar maatregelen worden voorbereid ter bescherming van de bevolking (m.n. 20 km voor schuilen en predistributie van jodium en 10 km voor evacuatie);

- extensiezone: zone waar de mogelijkheid bestaat om de maatregelen uit te breiden op basis van een uitgewerkte strategie (100 km voor schuilen en predistributie van jodium en 20 km voor evacuatie);

- interventiezone (enkel in een noodsituatie): zone bepaald op basis van de evaluatie van de situatie, waarin de beschermingsacties voor de omwonenden en het milieu op dat moment effectief in werking treden. 

Het innemen van stabiele jodiumtabletten is een maatregel die voorbereid moet worden in een zone van 20 km rond de sites van Doel, Tihange, Mol-Dessel, Borssele en Chooz en 10 km rond de installatie van het IRE in Fleurus.

Predistributie van stabiele jodiumtabletten voor de meest kwetsbare groepen (kinderen, zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven) en collectiviteiten waar kinderen, jongeren of volwassenen (tot 40 jaar) aanwezig zijn, is voorzien in een zone van 100 km rond deze sites, of voor het volledige Belgische grondgebied. De leeftijdsgrens is bepaald op 40 jaar aangezien boven die leeftijd de inname van stabiele jodiumtabletten minder aangewezen is. 

Het KB van 6 maart 2018 tot regeling van de terhandstelling van kaliumjodide overeenkomstig artikel 6, § 2, 8° van de wet betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, gecoördineerd op 10 mei 2015 (BS van 12 maart 2018) bepaalt de wijze waarop de verdeling en bewaring van de jodiumtabletten moet gebeuren in collectiviteiten. Een collectiviteit wordt in het KB omschreven als 'een voorziening waar personen samenkomen die omwille van hun jonge leeftijd (tot 40 jaar) een bijzonder risico vormen op besmetting van radioactief jodium bijvoorbeeld scholen, ziekenhuizen, fabrieken, kinderopvangen, hulpdiensten'.

De verantwoordelijkheid voor de verdeling en de bewaring van jodiumtabletten ligt bij de verantwoordelijke van de collectiviteit. In vele gevallen is dit de werkgever.

Om personeel, leerlingen, patiënten, klanten, bezoekers, … optimaal te beschermen, raadt de officiële website nucleairrisico.be de verantwoordelijke van een collectiviteit (i.c. de werkgever) expliciet aan om een voorraad jodiumtabletten in huis te halen. Deze aanbeveling geldt voor de collectiviteiten die zich op minder dan 20 km van een nucleaire site (10 km voor IRE Fleurus) bevinden. Ook voor collectiviteiten die zich buiten deze zones bevinden, is dit aangewezen indien het gaat over een collectiviteit met kinderen (bv. crèches, kinderdagverblijven, kleuter-, lagere of middelbare scholen). Op nucleairrisico.be is een online module beschikbaar waarmee berekend kan worden hoeveel doosjes de onderneming of instelling best in voorraad heeft. Stabiele jodiumtabletten zijn in heel België gratis verkrijgbaar bij de apotheek en zijn in de regel 10 jaar houdbaar. 

Verder heeft de leidinggevende van de collectiviteit de taak om personen aan te duiden om in een noodsituatie de jodiumtabletten uit te delen. Dit mag enkel indien er effectief een noodsituatie is en indien een dergelijke noodmaatregel gecommuniceerd werd vanuit de bevoegde overheid (crisiscommunicatie). Het KB schrijft voor om de tabletten op een beveiligde plaats te bewaren, niet toegankelijk voor kinderen. Een overzichtelijk document wordt op een zichtbare plek nabij de bewaarplaats uitgehangen. Het document bevat minstens volgende gegevens:

- inhoud van de voorraad;

- wijze van bewaring;

- personen die werden aangeduid voor de terhandstelling;

- desgevallend de instructies en richtlijnen van de bevoegde overheden.

Het document wordt periodiek geactualiseerd en in ieder geval telkens wanneer de vermelde gegevens wijzigen.

Voor bedrijven is het aangewezen om de procedures te integreren in het interne noodplan en het nucleaire risico op te nemen in de scenario's i.f.v. de zone waarin ze zich bevinden. Op die manier wordt het een onderdeel van de algemene noodprocedures die ook op regelmatige basis geactualiseerd en ingeoefend worden.