De ziekte van Lyme is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een besmetting met de borreliabacterie. Deze bacterie komt vaak voor bij vogels, knaagdieren en huisdieren en wordt voornamelijk op de mens overgedragen via een met borrelia besmette teek. De teek voedt zich immers met bloed van zowel dieren als de mens. Een teek die eerst bloed heeft gezogen bij een met borrelia besmet dier en daarna een mens als gastheer uitkiest, kan op die manier de borreliabacterie overdragen.
Niet elke teek is besmet
Lang niet iedereen die gebeten wordt door een teek, krijgt de ziekte van Lyme. Ook niet elke teek die met borrelia besmet is, geeft deze bacterie automatisch door aan de mens. De kans op besmetting neemt toe naarmate er een langer contact bestaat met de teek. Na 24 uur zou de kans op besmetting veel groter worden. Maar aangezien een tekenbeet in principe pijnloos is, en daardoor vaak onopgemerkt blijft, is het belangrijk om heel alert te zijn.
De drie stadia van de ziekte van Lyme
Eerste stadium
In ongeveer 60% tot 77% van de gevallen is het eerste symptoom de erythema migrans. Dit is een steeds groter wordende rode kring die ontstaat rond de tekenbeet. Dit symptoom kan 2 tot 30 dagen na de tekenbeet de kop opsteken. Er kunnen ook griepachtige symptomen zoals koorts, spier-, gewrichts- en hoofdpijn optreden.
Tweede stadium
Het tweede stadium verschijnt enkele weken na de beet en kan enkele weken tot maanden duren. Kenmerkend is zware vermoeidheid. Bovendien kunnen na uitzaaiing nieuwe letsels ontstaan waarbij naast de huid ook het zenuwstelsel (bv. gezichtsverlamming), de gewrichten (bv. atritis van de knie) en, minder frequent, het hart (hartritmestoornissen) getroffen kan worden.
Derde stadium
Wanneer een lymepatiënt geen of onvoldoende behandeling heeft gekregen, kan de ziekte evolueren naar een derde stadium. Dat kan maanden of zelfs jaren duren en gaat gepaard met neurologische klachten en gewrichtsproblemen die sterk doen denken aan multiple sclerose.
De behandeling
De ziekte is in principe te behandelen met antibiotica, ongeacht het stadium. Hoe vroeger ze ontdekt wordt, hoe gemakkelijker en doeltreffender de behandeling is. Daarom is het erg belangrijk om de ziekte zo snel mogelijk op te merken. De complexe multisysteemziekte kan bij onvoldoende behandeling leiden tot ernstige schade en chronische invaliditeit. Voor behandeling van de ziekte van Lyme ontbreekt het op verschillende punten aan betrouwbare wetenschappelijke informatie.
De gevolgen op korte en lange termijn
Naar schatting zou antibiotica bij 20% van de patiënten niet voldoende werken en blijven de klachten bestaan of keren die na enkele weken of maanden terug. Sommige patiënten lopen al jaren met klachten rond, maar werden na het bezoek aan een arts zonder verklaring naar huis gestuurd. Dat komt omdat de ziekte vaak nog onbegrepen en moeilijk te diagnosticeren en te behandelen is. Lymepatiënten geraken dan ook wel eens geïsoleerd van de samenleving doordat de ziekte het moeilijk maakt om te werken, studeren of deel te nemen aan het sociale leven.
Risico op besmetting
Het aantal gerapporteerde tekenbeten neemt toe. Dat zou onder andere te wijten zijn aan de zachtere winters waardoor de teken, die pas actief worden vanaf 10° C, meer dagen op een jaar actief zijn en dus op zoek zijn naar een gastheer. Probeer daarom bij activiteiten in de natuur op de paden te blijven en wees ook voorzichtig in je eigen tuin. Teken verstoppen zich voornamelijk in schaduwrijk, vochtig lang gras en laag struikgewas. Ze worden vooral verspreid door muizen, eekhoorns, vogels, katten en honden, maar ook door grotere zoogdieren zoals herten. Een teek vliegt niet en laat zich ook niet vallen van een grote afstand, ze kunnen enkel op de huid terechtkomen door het overlopen via contact. Door het verhoogde koolzuurgehalte in de uitgeademde lucht van mens of dier en door de warmte van naderende gastheren en bewegende voorwerpen, kan de teek geactiveerd worden.
Beroepsziekte
In België wordt de ziekte van Lyme erkend als beroepsziekte. Iemand die kan aantonen dat hij de ziekte heeft opgelopen door een tekenbeet die hij heeft opgelopen tijdens het werk, maakt dus aanspraak op een vergoeding van het Fonds voor Beroepsziekten (FBZ). Het spreekt voor zich dat voornamelijk bos- en parkwachters, houtvesters, natuurarbeiders, … risico lopen en een aanvraag indienen bij het FBZ. |
