Prevent.be

Probleemstelling
Dat communicatie belangrijk is voor de veiligheid, bewijst wel het bekendste en meest tragische voorbeeld van misgelopen communicatie, namelijk het treinongeval in Pécrot van 2001. Een Nederlandstalige en een Franstalige machinist slaagden er niet in met elkaar te communiceren. Gevolg: acht doden en 12 gewonden.
Op de arbeidsmarkt zien we de laatste jaren een grote instroom van mensen die onze landstalen niet machtig zijn. De instroom is nodig omdat het aandeel van de niet-professioneel actieve eigen bevolking toeneemt. Bovendien is het een recht van elke Europeaan om om het even waar in de Europese Unie aan de slag te gaan.
Die instroom van niet-Nederlandstaligen in onze beroepsbevolking is al lang aan de gang. Maar door het grote aantal babyboomers dat binnenkort met pensioen gaat, zal het aantal vacatures alleen maar toenemen. Dit stelt de verschillende actoren op het veld voor nieuwe uitdagingen. Een van die uitdagingen is uiteraard communicatie.

Communicatieproblemen
Een onderzoek van NAVB-Constructiv, het Nationaal Actiecomité voor Veiligheid en hygiëne in het Bouwbedrijf, op de werven heeft  een aantal communicatieproblemen blootgelegd. Sommige werknemers hebben geen kennis van onze landstalen, noch van het Engels. Op deze manier is communicatie met collega’s haast onmogelijk. Wat overblijft zijn beelden en gebaren.
Het spreekt voor zich dat dit ook voor de veiligheid problemen schept. Veiligheidsinstructies kunnen niet gegeven worden, noch kan er vastgesteld worden of de werknemer op de hoogte is van de instructies. Sommige werknemers komen uit landen, Europese en niet-Europese, waar er minder aandacht is voor arbeidsveiligheid. Dit kan tot gevaarlijke situaties leiden voor deze mensen zelf maar ook voor hun collega’s. Soms hebben deze mensen ook geen toegang tot medisch toezicht, beschikken ze niet over de nodige PBM’s en hebben ze helemaal geen veiligheidsopleiding gekregen.

Project Contracteranto
APDEU (Active Project Development – Europe, gespecialiseerd in veiligheid en gezondheid op het werk, psychosociale en multiculturele zaken en kantoorergonomie) is 5 jaar geleden begonnen met een pilootproject in het kader van het eindwerk voor Preventieadviseur Psychosociale aspecten. Resultaat was methodiek om tot een tool te komen die kan gebruikt worden om communicatieproblemen op het vlak van veiligheid te voorkomen. Twee jaar geleden is APDEU in zee gegaan met Constructiv in het kader van het Lifelong Learning programme (2011-2013) van de EU. De bedoeling van het project was de hierboven geschetste veiligheidskloof te overbruggen. De oplossing was een online woordenboek van werkgerelateerde en veiligheidsgerelateerde terminologie.
Het is de uiteindelijke bedoeling om de terminologie van alle sectoren via de site te ontsluiten in zoveel mogelijk talen.
Omdat deze opgave behoorlijk uitdagend is en niet binnen de projectplanning paste, heeft men de scope beperkt. Om toch een zo bruikbaar mogelijke oplossing te bieden, heeft men die sectoren genomen waar de problemen het grootst zijn: de bouw, de zorgsector, de staalsector en de chemische sector.
In een eerste fase heeft men gekozen voor 7 talen: Turks, Bulgaars, Nederlands, Engels, Frans, Portugees en Spaans.

Werking
Contracteranto.com is een website met woorden en zinnen die op een of andere manier met veiligheid te maken hebben. De woorden en zinnen kunnen teruggevonden worden via een zoekopdracht of via een thematische ontsluiting.
Men kiest een starttaal en een doeltaal. De gekozen woorden of zinnen worden niet alleen getoond, men kan ze ook beluisteren. De structuur van de site is vrij rechttoe-rechtaan: vier sectoren met meer dan 80 activiteiten die bestaan uit meer dan 200 taken en waaraan zo’n 4100 termen (woorden en zinnen) gekoppeld werden. Selectie, vertaling en revisie zijn telkens door specialisten gedaan.

Partners
Het project werd ingediend door NAVB-Constructiv. De projectcoördinatie gebeurde door APDEU. Hendrik De Lange begeleidde het project als associate expert.
Werkten verder mee als partners: Prevent (België), Vibna (België), ArcelorMittal (België), Agifodent (Spanje), de Bulgarian Industrial Association (Bulgarije), Point (Turkije), De Sociedade Portuguesa de Inovação (Portugal), Preventie en interim (België) en softwarebedrijf Epyc (België)

Cases
Vibna heeft Contracteranto al in een aantal situaties getest:
• Onthaal
• Poortinstructies
• Toolbox meeting
• Bij het uitvoeren van een risicovol werk
• Op de medische dienst
De algemene conclusie was dat Contracteranto de contractor-werknemers toelaat om de informatie en veiligheidsinstructies van het bedrijf beter te begrijpen.

Voorstelling Contracteranto
Op 9 oktober werd er een conferentie georganiseerd om het project voor te stellen. De verschillende stakeholders benadrukten dat Contracteranto geen wondermiddel is. Maar voor werknemers die gedurende korte tijd in ons land aan de slag zijn, is het een uitstekend hulpmiddel.
Contracteranto werd gelanceerd op 1 december 2013.