Alcoholgebruik is diep ingebed in onze cultuur maar alcohol en werk is een gevaarlijke combinatie. Alcoholgebruik tast immers het bewustzijn aan, maar ook het evenwichtsgevoel, de reflexen,... en kan daardoor de veiligheid op de werkvloer in het gedrang brengen. Hetzelfde geldt voor medicijnen en drugs. Daarom is elke werkgever ook verplicht om een alcohol- en drugsbeleid uit te werken. Andere verslavingen zoals bv. gamen of gokken, hebben misschien een minder directe impact op het werk maar ze zijn wel nefast voor het mentaal welzijn van de betrokkenen. 
Tot slot is er ook nog roken. De negatieve gevolgen van roken voor de gezondheid zijn algemeen bekend en daarom heeft iedereen op het werk recht op een rookvrije werkplek. 

Verplicht: preventief alcohol- en drugsbeleid

Overmatig gebruik van alcohol, medicijnen of drugs kan in de privésfeer problemen opleveren, maar ook op het werk. Werknemers die afhankelijk zijn van alcohol of drugs, of die onder invloed op het werk verschijnen zijn minder productief, hun functioneren kan onder hun gebruik lijden en veelal ligt ook hun absenteïsme hoger. En dan is er nog het aspect veiligheid.

CAO nr. 100 van 1 april 2009 betreffende het voeren van een preventief alcohol- en drugsbeleid in de onderneming verplicht alle privébedrijven om een preventief alcohol- en drugsbeleid in te voeren in de onderneming.
Het beleid moet er op gericht zijn functioneringsproblemen ten gevolge van alcohol- en druggebruik te voorkomen en adequaat te reageren wanneer deze toch opduiken. In eerste instantie moet preventie echter voorop staan. Daarom moeten alle werkgevers de uitgangspunten en doelstellingen van het alcohol- en drugsbeleid in de onderneming vastleggen in een beleids- of intentieverklaring die in het arbeidsreglement moet worden opgenomen. 

Optioneel kunnen werkgevers er in een tweede fase voor kiezen om dit beleid verder uit te werken via concrete regels en procedures. Onder zeer strikte voorwaarden kunnen zelfs alcohol- en drugtests afgenomen worden van de werkgevers.

Beleid: absoluut nodig!

Cijfers wijzen uit dat vooral alcohol maar ook andere drugs wijd verspreid zijn onder de werkende bevolking. Zo bleek uit een bevraging bij meer dan 5700 werknemers dat meer dan 80% wel eens alcohol drinkt en bij ongeveer 1 op 10 werknemers is dat 4 of meer keer per week. De respondenten die wel eens drinken geven bovendien aan dat dit een negatief effect heeft op hun werk zoals onregelmatig presteren (5,1%), te laat komen op het werk (4,7%), conflicten met collega’s (3%), afwezigheid op het werk (te dronken om te gaan werk, kater; 2,6%), ongeval op het werk (1,4%), sancties van werkgever (0,9%) en ongeval op weg van en naar het werk (0,6%). 

https://qado.be/alcohol-drugs-organisaties-belgie-feiten-en-cijfers/

Roken en werk

Werknemers hebben recht op een rookvrije werkplek. Dat principe is ingeschreven in de wet van 22 december 2009 betreffende een regeling voor rookvrije plaatsen en ter bescherming van de bevolking tegen tabaksrook. Daarom moet de werkgever een rookverbod opleggen op het werk en dat ook afdwingen.
Investeren in een rookbeleid heeft trouwens niets dan voordelen. Tabaksrook op het werk heeft voor de werkgever directe en indirecte kosten tot gevolg: stijging van het absenteïsme, productiviteitsdaling, hogere onderhouds- en reinigingskosten. Een rookvrije werkomgeving heeft steeds voordelen en daarom is het niet alleen van belang om in te zetten op een rookverbod maar ook ondersteuning te bieden aan rokende werknemers die willen stoppen, bv. rookstopprogramma’s. 

Lees ook