Juist sorteren: goed voor het milieu én voor de afvalophaler

Het beroep van vuilnisman is gevaarlijker dan het op het eerste zicht misschien zou lijken. Vuilnismannen worden blootgesteld aan tal van risico’s, die voornamelijk veroorzaakt worden door het fout sorteren van afval. Respecteer hun werk en sorteer correct, zowel thuis als op het werk. Zo spaar je niet enkel het milieu, maar ook de personen die je afval komen ophalen.

Vuilnisman = gevaarlijk beroep
Het Amerikaanse Bureau of Labor Statistics publiceert jaarlijks een rapport met een overzicht van de beroepen waarin zich de meeste dodelijke ongevallen voordoen. Opvallend is dat het beroep van vuilnisman elk jaar terug te vinden is in de top 10 van deze lijst. In het rapport van 2016, bijvoorbeeld, stond dit beroep op de vijfde plaats. In 2015 kwamen er immers 33 Amerikaanse vuilnismannen om het leven tijdens een arbeidsongeval, wat de sterfteratio op 38,8 per 100.000 voltijdse werknemers bracht.
 
Risico’s van fout sorteren
Snijwonden
Vuilnismannen dragen handschoenen om zich – naast viezigheid – te beschermen tegen scherpe uitsteeksels. Door glas of andere scherpe voorwerpen in een vuilniszak te dumpen waar dit niet thuishoort, kunnen zij immers snijwonden oplopen. Het spreekt voor zich dat je dit gemakkelijk kan voorkomen door het glas naar de glasbol te brengen en scherpe uitsteeksels in je vuilniszak te vermijden.
 
Rugletsels
Naast snijwonden zijn rugletsels de letsels die vuilnismannen het vaakst oplopen. Dagelijks heffen zij honderden vuilniszakken en/of dozen. Het herhaaldelijk heffen van zware objecten kan leiden tot schade aan de ruggengraat, hernia’s of andere fysieke letsels. Beperk het gewicht van je papier- en kartondozen en van je vuilniszakken tot maximum 15 kilogram om de rug van de vuilnisophaler te sparen. Door het gewicht per zak/doos te beperken, vermindert daarnaast ook het risico dat deze scheuren. Als de vuilzak of doos scheurt, valt de inhoud ervan op straat, waardoor vuilnismannen kunnen struikelen of gevaarlijke manoeuvres moeten maken.
 
Brandwonden
Een ander risico dat fout sorteren met zich meebrengt, is het oplopen van brandwonden door contact met een bijtend product. Verpakkingen van bijtende producten horen niet thuis bij het huisafval of PMD. Recent werden hier nog twee Brusselse vuilnismannen het slachtoffer van. Zij liepen derdegraadsbrandwonden op doordat ze in aanraking kwamen met een gootsteenontstopper die men bij het afval had gegooid. Ondanks hun beschermende kledij, kon het bijtend product toch doordringen tot op het lichaam.
Hoewel dit zeldzamer is, kunnen afvalophalers ook brandwonden oplopen door explosies. Zo raakte een vuilnisman in Geel enkele jaren geleden zwaargewond doordat er munitie in een vuilniszak zat. Die ontplofte bij het samenpersen in de laadbak van de vuilniswagen. Munitie mag nooit zomaar bij het afval gedeponeerd worden; hiervoor moet steeds de politie verwittigd worden.
 
Prikwonden
Ook lopen vuilnismannen het risico zich te prikken aan injectienaalden die niet goed gesorteerd zijn. Als ze zich per ongeluk prikken aan een besmette naald kunnen zij een besmettelijke ziekte oplopen. Gebruikte en ongebruikte injectienaalden mogen in geen geval bij het huisvuil of in de PMD-zak. Zij kunnen in een naaldcontainer naar het containerpark gebracht worden.
 
Inademen van giftige stoffen
Als giftige producten zoals insecticiden bij het huisvuil gedumpt worden, zullen afvalophalers deze stoffen ook inademen. Zij dragen immers geen mondmaskers op hun huisvuilophaalronde. Zulke giftige producten horen thuis bij het KGA (Klein Gevaarlijk Afval). Het schadelijkst zijn echter de uitlaatgassen die de vuilnismannen inademen. Zij lopen heel de dag achter de vuilniskar aan en lopen ook constant in de uitlaatgassen van het voorbijkomend verkeer. Uit onderzoek blijkt dat een leven lang werken in een grote hoeveelheid dieselrook leidt tot zeven extra doden op honderd werknemers.
 
Gevaarlijke situaties en gevaarlijke voorwerpen gevonden tijdens de huisvuilophaling
- Glas, tl-buizen
- Batterijzuur, flessen met oplosmiddel of verf, spuitbussen, gasflessen, motorolie
- Bouwafval, stof, gips, zaagsel, bodemas
- Hout met nagels
- Injectiespuiten, medisch afval
- Grote hoeveelheden plantaardig en dierlijk afval in landelijke gebieden
- Zeer grote zakken
- Verboden recipiënten (bijvoorbeeld recipiënten zonder handvaten, te zware recipiënten, olievaten van meer dan 200 liter, vaten met een nauwe opening, vuilbakken zonder deksel)
- Kleine zakken die op het eerste gezicht weinig lijken te wegen
- Papieren zakken en dozen die scheuren
- Alle afval dat verborgen wordt omdat het giftig of te zwaar is, of dat een werknemer onverwachts aantreft
- Commerciële containers die geledigd moeten worden aan de hand van een geïmproviseerd systeem dat vaak ongeschikt en gevaarlijk is
 
 
Andere risico’s
Vuilnismannen worden ook regelmatig geconfronteerd met andere risico’s, die niet veroorzaakt worden door fout sorteren.
 
Agressie
Uit een onderzoek van 2014 blijkt dat elke afvalophaler gemiddeld één keer per dag één geval van verkeersagressie ervaart. Dat kan gaan van bestuurders die rakelings langs de ophalers rijden of ophalers die geraakt worden door een spiegel, tot opgestoken middenvingers en fysiek en verbaal geweld. Wees dus geduldig en rij traag in de buurt van een vuilniswagen.
 
Verkeersongevallen
Doordat vuilnismannen voortdurend op de openbare weg rondlopen, lopen ze ook meer risico om het slachtoffer te worden van een verkeersongeval. Het ongeduld van de voorbijrijdende chauffeurs werkt dit vaak in de hand. Maar ook de vuilniswagen zelf vormt een gevaar. Doordat afvalophalers achter de wagen lopen, is het immers dikwijls moeilijk voor de chauffeur om hen de hele tijd in het oog te houden.
 
Vallen en uitschuiven
Vuilnismannen kunnen niet alleen struikelen over de inhoud van gescheurde zakken/dozen. Ook lopen ze het risico dat ze van de vuilniswagen, waaraan ze zich de hele dag lang moeten vasthouden, afvallen tijdens hun ophaalronde. Weersomstandigheden als sneeuw en regen, maken het er niet gemakkelijker op en verhogen de kans op uitschuiven en vallen.
 
Pletgevaar
In een vuilniswagen zijn pletwalsen aanwezig die het afval moeten platdrukken. Helaas vormt dit ook een potentieel gevaar voor de vuilnismannen. Zij kunnen, bijvoorbeeld door te diep in de wagen te leunen, verstrikt geraken in de pletmachine.
 
: PreventActio 10/2017