Dossier: Werk- en privébalans, hoe bewaar je het evenwicht?

Een evenwicht vinden tussen werk en privé is vaak niet zo eenvoudig. Door onze smartphone en sociale media zijn we overal bereikbaar waardoor vast uren snel vervagen. In tijden van telewerk lopen werk en privé nog gemakkelijker door elkaar. Hoe bewaar je voor jezelf die grens en wat is een goede balans nu eigenlijk?

Wat is een goede werk-privébalans?
Een goede work life balance is voor iedereen anders, de ene persoon vindt deadlines halen heel stresserend terwijl de andere collega misschien heel goed onder druk presteert. Sommige collega’s verkiezen vaste werktijden en hebben graag een afgesloten kantoor, terwijl anderen genieten van de vrijheid om nog boodschappen te doen en later aan de keukentafel door te werken. Enkele zaken zijn wel voor velen hetzelfde. Wanneer je een goede balans vindt dan werpt dat zijn vruchten af. Zo zal je een grotere inzet tonen tijdens het werk. Je voelt je gemotiveerd en je bereikt gemakkelijker je doelstellingen. Je zal meer vrijheid ervaren en je sneller thuis voelen op je werk. Ook kan je op een aangename manier tijd maken voor je privéleven. Je hebt ruimte om hobby’s uit te oefenen, je kan tijd doorbrengen met je gezin, afspreken met vrienden, ... Je hebt een duidelijk afgesproken werkkader en jouw taken geven je voldoening zonder dat het te zwaar of te druk aanvoelt.

Symptomen van een onevenwichtige balans?
Ook dat is heel persoonlijk. Wat voor de ene persoon als te zwaar wordt aanschouwd, is dat niet voor de andere. Er zijn wel enkele terugkerende emoties:
- Je weet niet waar je eerst aan moet beginnen.
- Je hebt geen tijd voor jezelf en voor je privéleven.
- Je hebt weinig energie.

Tips om de balans in evenwicht te brengen
- Creëer duidelijkheid en rust door afspraken te maken over de inhoud van je werk. Doe hetzelfde voor je privéleven.
- Stel prioriteiten en kies voor haalbare doelen. Op die manier kan je al je rollen combineren (gezin, job, hobby, ...).
- Werk efficiënter door je tijd anders te besteden. Maak een lijstje van jouw taken en noteer hoeveel tijd je hieraan besteedt. Bekijk ook de volgorde waarin je deze taken uitvoert en hoeveel tijd onderbrekingen en afleidingen vragen. Wat kan er anders of wat kan geoptimaliseerd worden?
- Durf ‘neen’ te zeggen. Bewaak ook je grenzen zodat je stapeltje met to do’s niet te groot wordt.
- Overloop ook eens hoeveel tijd je besteed hebt aan jezelf zorgen te maken dat je het druk hebt. Probeer vervolgens deze gevoelens los te laten. Zo kan een frisse wandeling tijdens je middagpauze je hier al mee helpen.
- Een onevenwicht in de werk- en privébalans veroorzaakt vaak veel stress. Probeer stress te verminderen en plan tijd in voor jezelf. Door te ontspannen komt er ruimte voor creativiteit, rust en plezier vrij. Ons lichaam is niet gebouwd om 24 uur per dag bezig te zijn.
- Zorg ook voor vrije momenten in je agenda. Deze openingen kan je als rustmoment gebruiken of geven je de mogelijkheid om iets onverwachts of spontaan te ondernemen.

Invloed van thuiswerk
Een van de belangrijkste valkuilen bij telewerk is het gezond houden van de werk- en privébalans. Zorg daarom voor een routine met evenwichtige voeding en voldoende beweging. Ben je snel afgeleid dan is het een goed idee om duidelijke afspraken te maken met je gezin en/of collega’s. Onderstaande tips kunnen je hier verder mee helpen.

Maak goede afspraken
Maak met je collega’s beperkte, maar duidelijke afspraken over wanneer je bereikbaar bent. Zo kan je bepalen dat ze jou kunnen opbellen wanneer het om een noodgeval gaat. Bij niet dringende zaken vraag je hen om een mailtje te sturen. Laat je collega’s ook weten wanneer je aan het werk bent.

Prestatiedruk
Telewerkers willen overmatig bewijzen dat ze productief zijn. Zorg er dus voor dat je regelmatig tot rust komt en afstand kan nemen van je werk. Zo vermijd je een burn-out. Durf aan je leidinggevende en collega’s steun te vragen en bespreek ook hoe ze jou hierbij kunnen helpen.

Werktijd vs. privétijd
Probeer een ‘gewone’ werkdag na te bootsen. Op die manier toon je aan je huisgenoten en ook aan jezelf wanneer je aan het werk bent en wanneer niet. Je kan je werk en privé ook letterlijk scheiden door in een aparte ruimte te werken. Indien dit niet mogelijk is, kan je in een gedeelde ruimte een aparte werkplek creëren waardoor het duidelijk is dat je aan het werk bent.

Leg je smartphone en laptop weg
Kan je ’s avonds niet aan de verleiding weerstaan om toch nog snel een mailtje te beantwoorden? Berg dan je laptop op het einde van de werkdag op zodat je hem niet meer ziet. Zet overdag jouw smartphone een tijdje uit. Op die manier geraak je niet afgeleid om meteen te antwoorden op zowel privé- als werkgerelateerde e-mails, berichtjes en telefoontjes. Nadat je een taak hebt afgerond, kan je weer kijken. Beperk ’s avonds je schermtijd. Ook kan je bijvoorbeeld zowel een werktelefoon als een privételefoon voorzien. Op het einde van de werkdag leg je jouw werkgsm samen met je laptop weg en gebruik je enkel nog je telefoon die geconnecteerd staat met je privéleven.

Keuze van je werkplek
Zorg ervoor dat je op een ergonomische en gezonde manier aan je werkplek kan werken. Slechte houdingen zorgen voor rugpijn, nekklachten en hoofdpijn. Kies een plek waar je kan telefoneren en online kan vergaderen op een ergonomisch verantwoorde manier. Heb je geen aparte ruimte, kies dan voor een rustig plekje met voldoende lichtinval. Schaf jezelf een goede stoel aan die je rug voldoende ondersteunt. Beweeg voldoende door bijvoorbeeld rond te wandelen wanneer je aan het telefoneren bent. Plaats je laptop op een laptopstandaard of stapel boeken en zorg (indien mogelijk) voor een apart scherm. Ook een apart toetsenbord en ergonomische muis kunnen veel klachten aan schouders en polsen voorkomen. Wandel tijdens je middagpauze een blokje om en sta regelmatig recht om een koffie of een glas water te halen.

Stel een alarm in
Wanneer je thuis werkt, kan je het uur al eens uit het oog verliezen. Om niet heel de avond achter je computer te besteden, kan je een alarm instellen dat het einde van je werkdag aankondigt. Of vraag aan je huisgenoten om je te verwittigen wanneer je werkdag erop zit.

Geef jezelf aanpassingstijd
Aanpassingen kosten tijd. Probeer dit beetje bij beetje aan te pakken. Zo kan je bijvoorbeeld je (werk)telefoon eens op een avond aan de kant leggen.

Bronnen: jobat.be, werkbaarwerk.be, konvert.be, itzucareer.eu, tempo-team.be

: 16/12/20
: preventActio 10/2020
: Stress, Arbeidstijden
: Werknemersinformatie
: Organisatie van de arbeid


© Prevent