Wat is gamen?
Gamen is het spelen van digitale spellen op elektronische apparaten zoals computer, console, tablet of smartphone. Er bestaan verschillende soorten games: avonturengames, vecht- en schietspelletjes, puzzel- en strategiegames, simulatiegames, ... Je kan zowel online als offline gamen. Je kan het alleen doen, maar je kan ook tegen andere spelers gamen die zich in dezelfde ruimte bevinden of zelfs aan de andere kant van de wereld hetzelfde spel spelen. Tijdens het gamen reageren spelers actief op gebeurtenissen of uitdagingen en krijgen meteen reactie door een beloning of straf (in de vorm van punten, levens, levels, ...). De games zijn bovendien zo gemaakt dat mensen die ze spelen zich betrokken voelen en aangemoedigd worden om beter te worden in het spel. Je kan zelfs via YouTube kijken naar mensen die aan het gamen zijn.
Serious games
Serious games vormen een aparte categorie omdat ze ontworpen zijn voor andere doelen dan ontspanning. Bij serious games is het de bedoelding dat je leert en kennis en vaardigheden ontwikkelt. Zoals bijvoorbeeld het leren van een nieuwe taal. Deze games worden steeds meer gebruikt in het onderwijs, de gezondheidszorg en in bedrijven.
Positieve effecten van gaming
-
een toegankelijke vorm van plezier hebben en ontspanning;
-
verbeterde oog-handcoördinatie en oriëntatievermogen;
-
het leren strategisch denken, snel beslissingen nemen, samenwerken en problemen oplossen;
-
stimulatie van fantasie en creativiteit;
-
in sommige games kan je een eigen personage of avatar aanmaken en een andere identiteit kiezen. Op die manier kan je experimenteren met verschillende persoonlijkheidskenmerken en vaardigheden.
Risico’s van gamen
Het (overmatig) gamen kan ook nadelige gevolgen hebben zoals:
-
vermoeidheid;
-
droge of geïrriteerde ogen;
-
een slechte conditie door het vele zitten;
-
overgewicht door onder andere een ongezond eetpatroon;
-
slaapproblemen, slechte slaapkwaliteit en slaaptekort;
-
verwaarlozing van persoonlijke verzorging;
-
minder tijd voor andere activiteiten;
-
een slecht humeur. Gamers kunnen gefrustreerd, slechtgezind of prikkelbaar worden. Ook kan een speler angst of stress krijgen wanneer de doelen niet gehaald worden. Er is geen hard bewijs dat gamen kan aanzetten tot agressief gedrag.
Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie of WHO wordt gamen een probleem
-
wanneer je steeds meer en langer gamet;
-
wanneer andere activiteiten of prioriteiten verwaarloosd worden;
-
wanneer het tot riskant gedrag leidt of er nadelige gevolgen zijn van het gamen;
-
of wanneer bovenstaande puntjes samen voorkomen.
Wat is een gameverslaving?
Wanneer alles rond het gamen draait, kunnen er ook onderliggende problemen aan de oorzaak liggen. Het is dan ook moeilijk te bepalen wanneer het gamegedrag problematisch wordt of wanneer er sprake is van een gamestoornis. Volgens de WHO is er sprake van een gamestoornis bij een patroon van aanhoudend (12 maanden) of terugkerend gamegedrag (digitale gaming of videogaming) wanneer het gamen voorrang krijgt op andere zaken, de gamer slechter gaat functioneren op verschillende vlakken en blijft gamen ondanks de negatieve gevolgen.
In de wetenschap en behandeling van verslavingen is er nog geen eenduidige omschrijving van de term gameverslaving. Ook is er geen officiële diagnose met betrekking tot een gameverslaving binnen de DSM-IV (American Psychiatric Association), een classificatie voor psychische stoornissen waar ook andere verslavingen gediagnosticeerd worden. Hier wordt niet over een gameverslaving gesproken, maar wel over de psychische en lichamelijke afhankelijkheid. Dit gebeurt niet enkel bij online games, maar ook bij offline computerspellen kan afhankelijkheid gecreëerd worden.
Checklist
In het Handboek voor de Classificatie van Psychische Stoornissen (DSM-5) van de American Psychiatric Association wordt een gameverslaving wel als mogelijke ziekte omschreven. Onderzoek toont aan dat bij mensen die veel gamen specifieke gebieden in de hersenen worden geactiveerd en dat dit op dezelfde directe en intensieve manier gebeurt als bij iemand die verslaafd is aan een drug. Het gamen veroorzaakt met andere woorden een neurologische reactie die een goed gevoel en een gevoel van beloning geeft. Dit kan zich in extreme gevallen uiten als een verslaving.
DSM-5 geeft negen criteria die op een gameverslaving kunnen duiden. Voldoe je aan vijf van deze negen kenmerken over een duur van één jaar dan kan er sprake zijn van een gameverslaving.
-
Obsessief bezig zijn met games. Het gamen gaat voor op andere activiteiten en de gedachten van de speler gaan over gespeelde of nog te spelen games.
-
Zich prikkelbaar, angstig of verdrietig voelen wanneer er niet gespeeld kan worden. Lichamelijke verschijnselen zoals bij ontwenning komen niet voor.
-
Steeds meer en meer willen gamen.
-
Al pogingen ondernomen om het gamen af te bouwen (of te stoppen).
-
Minder interesse tonen voor andere activiteiten.
-
Ondanks besef van gevaren voor de gezondheid excessief blijven gamen.
-
Liegen over de duur en de hoeveelheid van het gamen.
-
Spelen om een negatieve stemming te ontvluchten of te verlichten.
-
Door het gamen een relatie, werk of opleidings- of carrièremogelijkheid in gevaar brengen.
Tips om minder te gamen
Wil je graag minderen of stoppen met gamen, kan je contact opnemen met een psycholoog. Samen kunnen jullie je gamegedrag bespreken en kijken hoe het gamen je denken en dagelijks leven beïnvloedt. Wat kan je nog zelf doen?
-
Schrijf op hoe het gamen jouw leven beïnvloedt. Dit kan je doen door een antwoord te geven op de volgende vragen: Wat doe je en wat gaat er minder goed dan vroeger? Wat bezorgt het gamen jou?
-
Maak een schema met daarin hoeveel je gaat gamen en houd je hier ook aan.
-
Spreek op de dagen dat je niet gamet af met een vriend of familielid. Op die manier kom je minder in de verleiding.
Doe de test
Maak je je zorgen over jouw gamegedrag of dat van jouw kind of vriend(in), ...?
Op
www.druglijn.be kan je een zelftest terugvinden. Er bestaat zowel een versie voor -18-jarigen als +18-jarigen.
Bronnen: gezondheid.be, druglijn.be, solutions-belgium.be