Barometer

In 2010 begon de HDP-Arista groep met het ondervragen van werknemers en werkgevers (bedrijfsleiders en HR-managers). Met de metingen wil men het stressniveau meten en nagaan wat de stressfactoren zijn.

In 2011 werden voor de enquête 668 werknemers bevraagd, 86 HR-managers en 238 bedrijfsleiders. De verhouding Nederlandstaligen/Franstaligen was ongeveer 60/40 en het merendeel (77%) van de respondenten was actief in de privésector.

Iets meer dan de helft van de bedrijfsleiders en HR-managers was afkomstig uit een bedrijf met minder dan 10 werknemers, bij de werknemers was dat 21%.

Resultaten

Ongeveer 70% van de werknemers zegt enthousiast te zijn op het werk, meestal is het management zelfs nog enthousiaster (90%). Dat is voor beide groepen een lichte daling ten opzichte van 2010.

Een goede relatie met de hiërarchische lijn, een doeltreffende interne communicatie, carrière- en opleidingsmogelijkheden blijken de doorslaggevende factoren te zijn voor het enthousiasme op het werk.

Wanneer gevraagd wordt naar de motivatie, geeft 17% aan zwaar gedemotiveerd te zijn. Van dat percentage beweert 70% veel tot heel veel stress te hebben. Het verband tussen beiden is echter niet duidelijk. Stress kan aan de basis liggen van de demotivatie of er het gevolg van zijn.

Net als in 2010 is die demotivatie in belangrijke mate te wijten aan een slechte relatie met de hiërarchische lijn en een ondoeltreffende interne communicatie.

Stressniveau

De werknemers beweren veel (40%) tot heel veel (6 %) stress te hebben, dat is iets minder dan in 2010.

Omdat stress meestal het gevolg is van een onevenwicht tussen het gevraagde werk en de capaciteiten, de middelen of de noden van de werknemer, werd hier ook naar gepeild. 

44% beweert de stress heel goed de baas te kunnen en 37% normaal met stress te kunnen omgaan. Een vijfde vindt zich onvoldoende bestand tegen de stress.

Bij de bedrijfsleiders meent 65% erg gestresseerd te zijn maar uit de enquête blijkt dat ze het gevoel hebben beter gewapend te zijn om stress het hoofd te bieden dan de werknemers. Bij de HR-managers beweert 70% (heel) goed met stress te kunnen omgaan.

Stressfactoren

Bij de werknemers zijn de drie belangrijke stressfactoren net zoals vorig jaar het werktempo en de hoeveelheid werk, de mentale belasting (vb. hoog concentratieniveau) en de emotionele belasting (vb. moeilijke of emotionele situaties of beslissingen). Bij de HR-managers en de bedrijfsleiders ziet de top 3 er als volgt uit: het werkritme en de hoeveelheid werk, de emotionele belasting en de werkorganisatie.

Risicoanalyse

Volgens de Belgische welzijnswetgeving moeten alle bedrijven een risicoanalyse uitvoeren en maatregelen nemen om het psychosociaal welzijn van hun werknemers tijdens de uitoefening van hun functie te versterken. Maar uit de enquête blijkt dat minder dan 10% van de bedrijven een risicoanalyse op psychosociaal vlak heeft uitgevoerd.

Desondanks onderneemt één op de twee bedrijven toch acties om stress bij het personeel tegen te gaan. 22% van de werknemers beschouwt deze acties als een grote hulp, 35% vindt ze maar een matige ondersteuning.

De onderzoekers concluderen dat het vooral de grotere ondernemingen zijn die deze risicoanalyses uitvoeren. Dit staat echter los van het al dan niet organiseren van acties om stress tegen te gaan. Zowel KMO’s als grote bedrijven doen dit namelijk.