Prevent.be

Socio-economische weerslag

Een pandemie heeft een impact op het beschikbare personeelsbestand met tal van effecten op het hele socio-economische leven:

-         aantasting van essentiële diensten: informatie- en telecommunicatiediensten, bevoorrading in energie, water, voedsel en transport, verstoring van het banksysteem (beschikbaarheid van geld);

-         moeilijkheden om de bevoorrading te bekomen die nodig is om de activiteiten voort te zetten (bv. problemen in verband met de import, de levering en de onderaannemingsdiensten, zoals nu al blijkt voor producten uit China);

-         sterk gewijzigde vraag en aanbod in bepaalde sectoren: er zal in hoge mate een beroep worden gedaan op gezondheidsdiensten (bv. ziekenhuizen, artsen), op veiligheidsdiensten (bv. politie) en op communicatiediensten (bv. internet, telefoon), terwijl de vraag naar vrijetijdsdiensten (bv. toerisme, cultuur, sommige horecasectoren) riskeert te kelderen.

 

De openbare instellingen op federaal, provinciaal en lokaal vlak zullen bij een uitgebreide epidemische verspreiding van Covid-19 in België niet alleen in staat zijn het hoofd te bieden aan alle problemen die de Belgische bevolking in het algemeen kunnen treffen. Coördinatie en samenwerking tussen de openbare en de privésector is dus onontbeerlijk, net als een doeltreffend informatiebeleid, om de gevolgen van de Covid-19-pandemie te beperken.

 

Concrete uitwerking PPP

Start met een aantal basisaannames. Van hieruit kan men een plan uitwerken op basis van een checklist rond vijf thema’s. Deze checklist is ter beschikking gesteld door de FOD Binnenlandse Zaken (zie ook onderaan voor checklist aangepast voor Covid-19).

 

0. Basisaannames

Bij het opstellen van een PPP voor Covid-19 zijn er een aantal basisveronderstellingen die men in het achterhoofd moet houden:

-         Een Covid-19-pandemie kan een groot aantal economische gebieden treffen. Hulp van buitenaf kan bijgevolg beperkt zijn;

-         De infectieuze evolutie van een Covid-19-epidemie in België zal wellicht gelijkaardig zijn aan die van een seizoensgriep: een gausscurve met een duur van een tweetal maanden en een piek in het midden. Maar gezien een pandemie in verschillende regio’s op verschillende momenten een piek bereikt, kan de duur van de impact veel langer zijn;

-         Iedereen is vatbaar voor besmetting, maar voornamelijk ouderen (> 65 jaar) en mensen met een verminderde afweer hebben een verhoogd risico op (ernstige) complicaties;

-         Mogelijk wordt tijdens een Covid-19-pandemie 15 tot 35% van de actieve bevolking op een gegeven ogenblik ziek.

-         Wie ziek wordt, blijft waarschijnlijk minstens een à twee weken afwezig op het werk;

-         De ondernemingen en organisaties kunnen met een nog hoger absenteïsmepercentage te kampen hebben: per personeelslid dat ziek wordt, komt mogelijk ook een ander personeelslid niet werken omdat hij een familielid moet helpen of omdat hij weigert zich te verplaatsen of te werken.

 

1. Verminder de impact op het werk

Duid een persoon of een team aan dat bepaalt welke de essentiële activiteiten zijn en welke middelen nodig zijn om de continuïteit te garanderen. Aan de hand van scenario’s en oefeningen evalueert u welke acties nodig zijn om de impact te beperken.

 

2. Bescherm de gezondheid van uw personeel

Wees erop voorbereid, en laat toe, dat veel werknemers afwezig zullen zijn. Voorzie maatregelen die de besmetting afremmen. Bepaal welke werknemers een verhoogd risico lopen – ofwel door blootstelling bij de uitvoering van hun werk, ofwel omdat ze individueel kwetsbaarder zijn.

 

3. Werk een beleid uit

Bepaal concrete en duidelijke richtlijnen voor alternatieve werkplaatsen en -methodes, voor te nemen acties ter preventie van en bij het optreden van besmettingsrisico’s, en rond de mobiliteit van het personeel.

 

4. Voorzie opleiding en communicatie

Informeer de werknemers. Ontwikkel en verspreid documenten en informatie. Anticipeer op paniek en op fake news. Bepaal en informeer welke betrouwbare informatiebronnen zijn.

 

5. Werk samen met overheden en andere organisaties

Deel goede praktijkvoorbeelden. Coördineer interne maatregelen met richtlijnen vanuit openbare overheden en gezondheidsinstanties.

 

Conclusie

Maak werk van pandemic preparedness planning. Hiermee kan men als onderneming op voorhand bepalen wat de nood is aan personeels- en materiële middelen om het hoofd te bieden aan een Covid-19-pandemie (of een andere pandemie). Zo kan men de socio-economische gevolgen op de werkplaats en bij het personeel beperken, het blootgestelde personeel beschermen en toch de essentiële operaties en functies handhaven.

 

Over de auteur:

Edelhart Kempeneers is arts-specialist in de arbeidsgeneeskunde. Momenteel is hij medisch directeur bij Attentia.